Thứ Bảy, 28 tháng 12, 2013

Kiến thức phổ thông: Lịch sử - History

Ở dạng đơn giản nhất, lịch sử gồm những chuyện ta kể ta nghe về quá khứ. Các trang sử đầu tiên là danh sách nhà vua, chẳng hạn được phát hiện vào thời Trung Đông cổ đại. Danh sách này lần vết dòng dõi của triều đại đương quyền ngược về thần linh, đấng trao lại quyền cai trị. Nhiều thần thoại cũng như huyền thoại đã bổ sung chi tiết các dòng dõi đó, giải thích nguồn gốc những điều đang diễn ra trên thế giới.

Về sau, khi các sử gia bắt đầu ghi chép quá khứ gần đây hơn, họ có xu hướng thể hiện quốc gia, văn hóa, hay tôn giáo của mình ở khía cạnh đẹp đẽ nhất - như những thần thoại và huyền thoại đã làm. Hiện nay xu thế viết về các góc khuất đang tái hiện.

Chẳng hạn ở thế kỷ mười chín, nhiều sử gia tường thuật những tiến bộ của nhân loại, đề cao điều mà họ xem là thành tựu gắn liền với thời đại của họ. Với một số sử gia Anh, như Lord Macaulay (1800–59), lịch sử là tiến trình tất yếu dẫn đến nền quân chủ lập hiến và dân chủ nghị viện. Ở Đức, triết gia G.W.F. Hegel xem lịch sử là sự phơi bày tất yếu những ý tưởng trừu tượng, đề cao chính quyền Phổ chuyên chế mà ông sinh sống. Marx cũng dùng cách tiếp cận tất định tương tự, nhưng theo ông mục tiêu của lịch sử là chủ nghĩa cộng sản toàn thiện.

Các sử gia ngày nay bác bỏ ý tưởng cho rằng lịch sử là công trình nhằm một mục đích bao quát nào đó và họ nỗ lực hướng đến những tường trình khách quan hơn. Nhưng không thể đạt được tính khách quan tuyệt đối trong lịch sử. Thậm chí nếu một sự kiện có thể được chứng minh là đúng một cách không thể bác bỏ, lịch sử vẫn gồm việc chọn lọc các sự kiện, sắp đặt chúng theo một tường trình hay diễn giải nào đó, và khi quyết định những sự kiện nào là quan trọng và mối quan hệ của chúng với các sự kiện khác, nhà sử học sẽ không tránh khỏi việc thể hiện quan điểm giai cấp, văn hóa, và thậm chí giới tính của chính mình.

-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Ảnh: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c8/Viet_Nam_su_luoc.jpg

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét