Thứ Hai, 7 tháng 7, 2014

Kiến thức phổ thông: Quyền lực và chủ nghĩa độc đoán - Authority and Authoritarianism

Những người cánh hữu, ngoài một vài theo chủ nghĩa tự do, rất coi trọng quyền lực. Họ tin rằng đây là chìa khóa để duy trì trật tự xã hội, từ đó bảo toàn quyền sở hữu tài sản và cho phép thị trường tự do vận hành hiệu quả. Một số người cánh hữu thấy có nhu cầu cân bằng quyền lực và quyền dân chủ, trong khi những người khác thiên về chính phủ độc đoán - cho dù đó là một quốc vương có quyền tuyệt đối hay một nhà độc tài.

Sau Cách mạng Pháp 1789 thì bất ổn theo sau, khiến các nhà tư tưởng cách hữu muốn bảo vệ quyền lực truyền thống. Triết gia vùng Savoyard, Joseph de Maistre (1754–1821) đã chỉ trích các nhà tư tưởng theo chủ nghĩa thế tục và tự do thời Khai sáng về cuộc tắm máu, ông tranh luận để phục hồi  quốc vương có quyền tuyệt đối và trở về quyền lực gia trưởng trong nhà nước cũng như gia đình. Ngoài ra, de Maistre tin rằng Giáo hội La Mã cần có một vị trí đặc quyền bên trong nhà nước, và tranh luận rằng đạo đức Thiên Chúa giáo cần được áp đặt qua luật. Kiểu tư duy chính trị thần quyền này đã được tán đồng trong nhiều chế độ khác nhau như Tây Ban Nha thời Franco và Iran do các thủ lĩnh Hồi giáo cao tuổi lãnh đạo.

Lý thuyết gia bảo thủ người Ireland Edmund Burke (1729–97), có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ, đã chỉ trích các nhà Cách mạng Pháp từ một quan điểm hơi khác. Ông tin rằng quyền lực xác lập là phương tiện qua đó phong tục và truyền thống được duy trì, nhờ đó cũng là phương tiện để sự thông thái và kinh nghiệm tích lũy của nhân loại được truyền cho các thế hệ tương lai. Burke tin rằng việc phá bỏ quyền lực sẽ đưa đến sự buông thả và hỗn loạn cực độ, từ đó dẫn đến độc tài.

Trong thời Chiến tranh Lạnh, các chế độ dân chủ - đặc biệt là Hoa Kỳ - đã phân biệt những chế độ mà họ xem là độc đảng, chẳng hạn Liên Xô và các đồng minh của Liên Xô, với những chế độ độc đoán thuần túy, chẳng hạn các chế độ độc tài quân sự cánh hữu. Loại thứ hai thường được ủng hộ, bất chấp vấn đề vi phạm nhân quyền, nếu họ được xem là thành trì chống lại chủ nghĩa cộng sản.


-- Hình: http://i2.wp.com/www.ff.org/wp-content/uploads/2013/08/Leadership-Authoritarian.jpg
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Bài được tập hợp tại Kiến thức phổ thông

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét