Biểu tưởng không đơn giản như vậy. Biểu tượng kết hợp ngữ thái ngoại diên (denotation) và ngữ ý nội hàm (connotation). Ngữ ý nội hàm là quá trình qua đó một từ, ngữ, đối tượng, hay bức tranh gợi lên nhiều liên tưởng.
Ví dụ, danh xưng "nhân vật" trong tiểu thuyết Moby-Dick (1851) của Herman Melville không đơn giản là cá voi trắng khổng lồ. Khi câu chuyện được trải ra, cá voi chứa nhiều vai trò biểu tượng - nó trở thành hình ảnh thu nhỏ của ma quỷ, thần linh mà con người muốn phá đổ, sự khác biệt và lãnh đạm bất khả chế ngự của vũ trụ, đối tượng thể hiện ước vọng của con người. Thậm chí cá voi còn ngụ ý sự ngu xuẩn đi tìm ý nghĩa ở nơi vô vọng.
Như vậy biểu tượng cá voi trắng vô cùng phong phú về ý nghĩa, nhưng những nhập nhằng của chúng cũng có thể gây bối rối. Đây chắc chắn là một chỉ trích khi trào lưu Biểu tượng nổi lên ở Pháp vào cuối thế kỷ mười chín, một phần để phản ứng lại trường phái Hiện thực. Các nhà thơ Biểu tượng như Paul Verlaine và Stéphane Mallarmé đã vận dụng đặc tính âm nhạc và liên tưởng của ngôn ngữ để diễn tả cảm xúc phù du và những trạng thái bất định của thực tại, tỏa sáng lung linh vào biên giới phân cách thế giới vật lý và tâm linh.
Còn có trào lưu Biểu tượng trong hội họa, tiêu biểu là Odilon Redon và Gustave Moreau. Quan trọng hơn nữa là ảnh hưởng của các nhà thơ Biểu tượng lên những nhà văn Hiện đại vĩ đại như T. S. Eliot, Ezra Pound, W. B. Yeats, James Joyce, và Rainer Maria Rilke.
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Ảnh: http://static.comicvine.com/uploads/original/4/48250/933085-moby_dick.jpg
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét