Kiến thức phổ thông: Chủ nghĩa không tưởng - Utopianism

Chủ nghĩa không tưởng là niềm tin cho rằng có thể tạo được một xã hội hoàn hảo. Chủ nghĩa này có tên là Utopia, một tiểu luận chính trị do nhà nhân văn học và chính khách người Anh Sir Thomas More (1478–1535) công bố vào năm 1516. Trong công trình này, More mô tả một hòn đảo viễn tưởng gọi là Utopia (tiếng Hy Lạp nghĩa là "miền đất hư không"), giả định là vừa được phát hiện ở giữa Đại Tây Dương. Trong quốc gia lý tưởng này, mọi người hợp tác với nhau, cả đàn ông lẫn đàn bà đều làm việc trên đồng với một nghề nhất định. Giáo dục dành cho mọi người, và mọi tài sản là của chung. Thật sự là More mô tả một hình thái ban sơ của chủ nghĩa cộng sản.

Công trình của More đã đặt tên cho cả một thể loại văn học, bao gồm tác phẩm Cộng hòa của Plato (thế kỷ thứ tư trước Công nguyên), tác phẩm Tân lục địa Atlantis của Sir Francis Bacon (1624), và tác phẩm Tin tức từ Hư không của William Morris (1890). Thể loại này còn bao gồm các tác phẩm trào phúng như Cuộc phiêu lưu của Gulliver của Jonathan Swift (1726), và những khơi gợi của các tác phẩm phản không tưởng, như Tân Thế giới Can trường của Aldous Huxley (1932) và Một Chín Tám Tư của George Orwell (1949) - một tố cáo đanh thép chủ nghĩa độc tài Soviet.

Trong lĩnh vực chính trị, thuật ngữ chủ nghĩa không tưởng chuyển tải ý nghĩa bất khả. Như vậy cộng sản chủ nghĩa, xã hội chủ nghĩa, và chủ nghĩa vô chính phủ đều bị lên án bởi những người cánh tả, cho rằng đó là sản phẩm mơ tưởng hão huyền mà bỏ qua góc khuất trong bản chất con người. Các nhà phê bình cho rằng nỗ lực tạo ra những xã hội "hoàn hảo" sẽ không tránh khỏi điều mà họ lên án là "kỹ nghệ xã hội" - các ví dụ cùng cực nhất là tình trạng tập thể hóa bắt buộc ở Liên Xô dưới thời Stalin và Cách mạng Văn hóa ở Trung Quốc dưới thời Mao, cả hai trường hợp này đều đưa đến đau khổ cùng cực.

Ở phạm vi nhỏ hẹp hơn, đã có nhiều nỗ lực hình thành những cộng đồng utopia, kể cả hợp tác kinh tế lẫn chung sống cộng đồng. Các nỗ lực này bao gồm cộng đồng Tin lành Menno Hà Lan được thành lập ở Delaware vào năm 1663, Tân Lanark của Robert Owen ở Scotland vào những năm đầu của thế kỷ mười chín, kibbutzim của Israel và công xã hippy ở thế kỷ hai mươi.

-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Ảnh: http://img134.imageshack.us/img134/4621/northkoreamosaicur1.jpg