Thứ Ba, 25 tháng 2, 2014

Kiến thức phổ thông: Tự nhiên so với nuôi dưỡng - Nature vs. Nurture

Điều Darwin không biết khi ông phát triển thuyết tiến hóa qua chọn lọc tự nhiên là làm thế nào mà các thích nghi mới cùng những đặc tính khác được truyền từ thế hệ này sang thế hệ sau. Trớ trêu thay, trong thời của Darwin, một tu sĩ người Áo là Gregor Mendel (1822–84) đã tìm ra câu trả lời, nhưng thành quả của ông được công bố trong một tạp chí ít người biết đến nên bị quên lãng trong nhiều năm.

Trước khi Mendel phát hiện ra luật di truyền, người ta cho rằng bất kỳ đặc tính nào con cái kế thừa đều là sự pha trộn các đặc tính của cha lẫn mẹ. Qua những thực nghiệm với nhiều thế hệ cây đậu Hà Lan, Mendel cho thấy một đặc tính bất kỳ, chẳng hạn màu hoa, kế thừa hoặc từ cha hoặc từ mẹ. Đơn vị truyền đi đặc tính này được gọi là gene.

Đột phá vĩ đại tiếp theo là vào năm 1953 khi James Watson người Mỹ và Francis Crick người Anh phát hiện ra cách genes truyền đi các đặc tính. Chìa khóa là một phân tử phức tạp gọi là DNA, được tìm thấy trong mọi tế bào của mọi sinh vật. DNA của mỗi sinh vật (ngoại trừ nhân bản) là duy nhất, chứa mã qui định đường hướng tăng trưởng và phát triển của một cá thể.

Vấn đề phát sinh là liệu DNA có quyết định mọi thứ về cung cách hành xử của một sinh vật hay không. Nếu đúng thì vấn đề này phát sinh những vấn đề khác liên quan đến quyết định luận, tự do ý chí, và liệu có một thứ gọi là bản chất con người hay không - các vấn đề này lại đưa đến những tác động chính trị. Các nhà tâm lý học tiến hóa khẳng định rằng phần lớn hành vi là đã được định sẵn, nhưng những nhà tâm lý học nhận thức lại chỉ ra vai trò quan trọng của học vấn, trong khi các nhà xã hội học và nhân chủng học lại chủ trương rằng văn hóa xã hội đóng vai trò chính trong hành vi con người. Về đại thể, đồng thuận trong khoa học dường như cho rằng cả di truyền gene lẫn môi trường - tức cả thiên nhiên lẫn nuôi dưỡng - định hình nên hành vi chúng ta.

-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Ảnh: http://blog.lib.umn.edu/stoe0062/psy_1001%20section%2021%20spring%202012/nature-v-nurture.jpg

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét