Thứ Tư, 13 tháng 8, 2014

Kiến thức phổ thông: Nhân quyền - Human Rights

Nhân quyền khác với dân quyền. Nhân quyền được xem là "tự nhiên" và phổ quát, còn dân quyền - phần nào trùng lặp với nhân quyền - phụ thuộc từng quốc gia và được luật pháp bảo vệ. Nhân quyền còn bao gồm quyền kinh tế, xã hội, và văn hóa, chẳng hạn quyền được tuyển dụng, chăm sóc y tế, và giáo dục, mà nhà nước phải có trách nhiệm cung cấp.

Trong thời Trung Cổ, nhà thần học St. Thomas Aquinas cho rằng luật thế tục của nhà nước phải đối chiếu với "luật tự nhiên," dựa trên các nguyên tắc Thiên Chúa giáo. Thời Khai sáng thuộc thế kỷ mười bảy và mười tám, các triết gia tìm cách phát triển ý tưởng về luật tự nhiên và quyền tự nhiên dựa trên lý luận, thay vì thiên khải. Tư tưởng đó ảnh hưởng đến những nhà cách mạng Hoa Kỳ cũng như Pháp, và được đưa vào, chẳng hạn, Tuyên ngôn Nhân quyền Hoa kỳ.

Ý tưởng cho rằng nhân quyền cần có tính phổ quát xuất hiện một cách chậm chạp, khởi đầu bằng phong trào chống chế độ nô lệ vào cuối thế kỷ mười tám. Từ giữa thế kỷ mười chín, người theo chủ nghĩa nhân đạo ngày càng quan tâm đến số phận của thường dân cũng như người lính trong thời chiến, đưa đến Hiệp định Geneva, gồm một loạt những thỏa ước giữa 1864 và 1949 ảnh hưởng đến việc đối xử nhân đạo với người không tham gia chiến tranh, người lính bị thương, và tù nhân chiến tranh.

Năm 1948, trước sự tàn bạo của Thế Chiến Hai, Liên Hiệp Quốc công bố Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền, mặc dù Liên Hiệp Quốc thường không có ý nguyện cũng như quyền lực áp đặt. Các thỏa thuận cấp vùng, chẳng hạn Công ước Âu châu về Nhân quyền được phác thảo năm 1950, đã tỏ ra hiệu quả hơn; trong trường hợp này, bất kỳ cá nhân nào tin rằng quyền của họ đã bị vi phạm bởi một quốc gia ký vào công ước có thể đưa trường hợp của họ ra Tòa án Nhân quyền Âu châu, vốn có quyền đảo ngược phán quyết của tòa án quốc gia.


-- Hình: http://jacoglaw.com/wp-content/uploads/2011/11/criminal-lawyers.jpg
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Bài được tập hợp tại Kiến thức phổ thông

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét