Cảnh giết chóc của Thế Chiến thứ Nhất đã đưa đến tâm trạng vỡ mộng cay đắng với nền chính trị dân chủ, trong khi Cách mạng Bolshevik ở Nga năm 1917 lại dấy lên nỗi sợ lan tràn về chủ nghĩa cộng sản. Hoàn cảnh đó đã cho ra đời chủ nghĩa phát xít vào những năm 1920 và 1930 ở Ý và một số nước khác, bao gồm Nhật, Tây Ban Nha, và Đức.
Chủ nghĩa phát xít là một dạng chủ nghĩa dân tộc cánh hữu cực đoan, với tố chất độc tài sâu sắc hay thậm chí chuyên chế. Chủ nghĩa phát xít khác nhau ở mỗi nước, nhưng nói chung phong trào phát xít đều sùng bái một lãnh đạo toàn quyền và căm ghét người nước ngoài, dân tộc thiểu số, người theo chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản, chủ nghĩa tự do, cũng như dân chủ. Nhiệt tình của chủ nghĩa phát xít về quân phiệt và mở rộng lãnh thổ đã khiến bùng nổ Thế Chiến Hai. Ngày nay, chủ nghĩa phát xít duy trì dưới nhiều biểu hiện, từ côn đồ đầu trọc mặc đồng phục ở Nga cho đến các đảng chống di trú ở Anh và Pháp, trông có vẻ sẵn lòng tham gia vào nền chính trị dân chủ.
Thuật ngữ phát xít bắt nguồn từ fasces, tức bó gậy bao quanh lưỡi rìu mang tính lễ nghi, được quan lại thời La Mã cổ đại mang vác (http://ferrangarreta.com/content/img/www.ferrangarreta.com_arm.lictors.jpg).
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Bài được tập hợp tại Kiến thức phổ thông
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét