Kiến thức phổ thông: Chủ nghĩa môi trường - Environmentalism

CHỦ NGHĨA MÔI TRƯỜNG - ENVIRONMENTALISM

Chủ nghĩa môi trường là một phong trào rộng khắp, phát sinh để phản ứng lại những tác động tiêu cực mà hoạt động con người tạo ra cho cảnh quan, đời sống hoang dã, và thế giới thiên nhiên nói chung. Nó đặt một giá trị trên các vấn đề đó, cho rằng chúng cần được bảo tồn vì là các tiện nghi giải trí của con người, là nguồn đa dạng sinh học, và bản thân chúng là hàng hóa. Với việc bảo vệ những môi trường sống nguyên sơ, chủ nghĩa môi trường còn vận động trên các vấn đề như ô nhiễm, bền vững, và tình trạng hâm nóng toàn cầu.

Trước cuối thế kỷ mười chín và trước khi xuất hiện trào lưu Lãng mạn, những nơi hoang dã như rừng núi bị cho là vừa thù địch vừa ghê tởm, đồng thời chẳng có công dụng gì trừ phi được khai khoáng, khai thác đá, hay đốn hạ. Trào lưu Lãng mạn có một quan điểm khác, họ thấy rằng nơi hoang dã làm tăng trạng thái cảm xúc mà họ gọi là hùng vĩ. Các nhà thơ như Wordsworth thấy con người là một phần của thiên nhiên, chứ không phải chống chọi với thiên nhiên, và thậm chí phác họa thiên nhiên như một vị thầy đức hạnh.

Trào lưu Lãng mạn đã giúp tái định hướng quan hệ con người với thế giới thiên nhiên, nhưng về hành động thực tiễn, phong trào môi trường có thể lần ngược về nhà tự nhiên học người Mỹ gốc Scotland, John Muir (1838–1914), ông đã vận động thành công việc tạo ra các công viên quốc gia đầu tiên và đến năm 1892 đã thành lập Câu lạc bộ Sierra, tổ chức bảo tồn hàng đầu Hoa Kỳ. Các tổ chức tương tự đã được tạo nơi khác, chẳng hạn Hội bảo tồn quốc gia Anh vào năm 1895.

Việc lý tưởng hóa thiên nhiên của trào lưu Lãng mạn chủ yếu là một phản ứng thẩm mỹ trước cuộc Cách mạng Công nghiệp, vốn biến đổi tận gốc xã hội và cảnh quan. Công nghiệp hóa còn gây ô nhiễm với quy mô chưa từng có. Mặc dù điều luật đầu tiên hạn chế ô nhiễm không khí đã được ban hành ở Anh vào năm 1863 (và ở Mỹ vào cuối những năm 1880), nói chung là mọi thứ đã trở nên quá tồi tệ trước khi trở nên tốt hơn. Đến năm 1962, tác phẩm Mùa Xuân Thầm lặng của Rachel Carson mô tả chi tiết các tác hại gây ra cho dây chuyền thực phẩm bởi thuốc trừ sâu như DDT, phát động làn sóng mới vận động bảo vệ môi trường mạnh mẽ, từ đó xuất hiện một số đảng phái chính trị "Xanh".

-- Hình: http://www.powerlineblog.com/admin/ed-assets/2012/03/Screen-shot-2012-03-17-at-9.59.12-AM.png
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Bài được tập hợp tại Kiến thức phổ thông