Thứ Năm, 26 tháng 12, 2013

Kiến thức phổ thông: Tâm lý học hành vi - Behaviorism

Tâm lý học hành vi là trường phái tâm lý học nổi trội trong nửa đầu thế kỷ hai mươi. Một trong những người đề xướng đầu tiên là nhà tâm lý học Mỹ J. B. Watson (1878–1958), ông bác bỏ phương pháp suy niệm phổ biến trước đó vì cho rằng nó chủ quan vô vọng. Thay vào đó, ông cho rằng để tâm lý học được xem là một ngành khoa học, thì nó cần phải tự giới hạn vào các quan sát hành vi và tránh đi mọi suy đoán về những trạng thái nội tại như tư tưởng, nhận thức, và cảm xúc.

Trên quan điểm này, các nhà hành vi học ở nhiều quốc gia đã tiến hành thực nghiệm trên cả người và thú để nghiên cứu những biểu hiện hành vi khác nhau, đặc biệt là các hành vi có thể đo lường. Những thực nghiệm đó gần như giới hạn vào việc tạo kích thích và quan sát phản ứng, rồi dùng thống kê phân tích kết quả để phát hiện qui luật quan hệ.

Thực nghiệm đột phá trên chó của nhà sinh lý học Liên Xô Pavlov đã hình thành các nguyên lý điều kiện hóa kinh điển. Ở Hoa Kỳ, nhà hành vi học B. F. Skinner (1904–90) áp dụng phương pháp kích thích - phản ứng để phát triển các nguyên lý điều kiện hóa hành động. Skinner chế ra "hộp Skinner" để chuẩn hóa việc giảng dạy các hành động đơn giản cho động vật như chuột và bồ câu đồng thời tiếp tục mở rộng phương pháp của mình cho hành vi con người qua việc tạo ra nhiều biện pháp hỗ trợ giáo dục khác nhau. Một số chuyên gia tâm thần đã áp dụng phương pháp điều kiện hóa hành động để chữa trị các bệnh nhân bị rối loạn hành vi, dùng thưởng phạt để huấn luyện hành vi mới và loại bỏ hành vi được xem là không nên.

Tuy nhiên, tâm lý học hành vi đã bị chỉ trích là quá tất định và đơn giản hóa quá mức, chỉ nhằm giải quyết phương diện hành vi bề ngoài và trong điều kiện đã được trù liệu trước. Tâm lý học hành vi bất chấp nhân tố chọn lựa có ý thức, vì thế không thể giải quyết những hiện tượng phức tạp như cảm xúc, ngôn ngữ, và mối quan hệ. Mặc dù tâm lý học hành vi đưa ra nhiều nhận thức sâu sắc về hành vi động vật, nhưng trong tâm lý học con người, nó gần như bị thay thế bởi phương pháp nhận thức.

-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Ảnh: http://everydaylife.globalpost.com/DM-Resize/photos.demandstudios.com/getty/article/89/254/skd241172sdc.jpg?w=600&h=600&keep_ratio=1

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét