Kiến thức phổ thông: Bạo lực - Violence

Điều răn "Chớ giết người" được thừa nhận rộng rãi - trong luật cũng như trong các chuẩn mực đạo đức - là điều răn mạnh mẽ nhất trong những phán truyền của Thượng Đế trao cho Moses, được ghi lại trong Cựu Ước và được duy trì vĩnh viễn trong mọi độc thần giáo. Phán truyền này dường như nhận biết xu hướng của loài người là làm điều trái ngược trừ phi bị trói buộc bằng biện pháp nào đó.

Triết gia người Anh ở thế kỷ mười bảy Thomas Hobbes quả quyết về tình trạng này, ông cho rằng trước khi loài người cùng nhau lập quốc, họ sống trong nỗi sợ chết thường trực vì bạo động. Hobbes tin rằng trách nhiệm trước tiên của chính phủ là duy trì mạng sống, và trong hầu hết hệ thống luật pháp, bạo động do thường dân gây ra là một tội ác. Có những lĩnh vực rất khó đạt được sự đồng thuận - chẳng hạn các tranh luận về phá thai và biện pháp cho chết êm ái.

Trái với việc nghiêm cấm thường dân hành động bạo lực, nhà nước nói chung nắm quyền tự ý thực thi bạo lực. Ở một số quốc gia, trừng phạt thân thể và/hay tử hình được luật pháp phê chuẩn, với lý do là để ngăn chặn và/hay vì công lý. Chiến tranh cũng được phê chuẩn - theo luật trong nước cũng như quốc tế - trong những trường hợp nhất định. Chủ nghĩa hòa bình tuyệt đối phản bác lại điều này nhưng chỉ được thiểu số tán thành.

Qua nhiều thế kỷ, nhiều lý thuyết gia chính trị biện hộ cho việc sử dụng bạo lực là nhằm thay đổi tình trạng không thể chấp nhận được. Cách mạng Hoa Kỳ 1776 đã dùng lý luận khế ước xã hội của John Locke để biện minh cho cuộc nổi dậy, trong khi đó theo Karl Marx và những người ủng hộ thì cách mạng lật đổ chủ nghĩa tư bản cùng bất công xã hội mà nó duy trì là bắt buộc và không thể tránh khỏi. Người theo chủ nghĩa Marx còn tán thành khái niệm "bạo lực cấu kết" - nghĩa là nhà nước âm thầm dùng bạo lực để bảo vệ sự tồn tại của nó, liên tục tạo ra bất công bằng phương tiện quân đội và cảnh sát. Trong hoàn cảnh đó, việc chống lại bạo lực được cho là chính đáng.

-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Ảnh: http://media.tumblr.com/tumblr_l4z6tlB97D1qay2lu.jpg