Ký ức gồm ba tiến trình: ký gởi, nhờ đó kinh nghiệm được ghi nhận vào tâm; duy trì, nhờ đó ký ức được giữ lại trong tâm (có thể trong khoảng thời gian ngắn hay dài); và gợi lên, nhờ đó kinh nghiệm được đưa ra khỏi nơi lưu trữ và làm ta nhớ lại.
Hàng ngày, các giác quan của ta tiếp nhận những lượng dữ liệu khổng lồ từ thế giới bên ngoài, nhưng chỉ một phần rất nhỏ trong chúng được ký gởi. Bộ não của ta biết cách chọn lọc điều quan trọng. Khả năng duy trì đòi hỏi một mức độ ôn luyện - chẳng hạn, để thuộc một bài thơ, ta phải ngâm đi ngâm lại; để nhớ một địa điểm, tâm ta phải "nhìn thấy" nhiều lần. Khả năng gợi lên phụ thuộc một dạng ám hiệu nào đó, thường là sự liên hệ. Nhà văn Pháp Marcel Proust tìm về "thời gian đã mất" của mình trong quá khứ bằng cách ăn bánh ngọt nhúng vào tách trà, vì ông đã làm vậy khi còn là một bé trai - đây là nguồn cảm hứng để ông viết thiên tiểu thuyết À la recherche du temps perdu.
Các chuyên gia sinh lý thần kinh đang bắt đầu hiểu được mối liên hệ của ký ức với các quá trình vật lý bên trong não người. Bộ não bao gồm hàng tỉ tế bào thần kinh, hay còn gọi là nơ-ron, mỗi nơ-ron có khả năng truyền các xung hóa điện trong não cho những nơ-ron khác. Người ta cho rằng khi ta ký gởi kinh nghiệm, các dạng thức kết nối nào đó được những nhóm nơ-ron đặc biệt đảm nhận. Có thể ký ức được duy trì khi các kết nối làm thành lối mòn và ký ức được gợi lên khi một kích thích nào đó kích hoạt lối mòn này.
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Nguồn ảnh: http://apothegms.files.wordpress.com/2010/02/memory-madeleine.jpg
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét