Ít ra trên lý thuyết, về tổng thể, luật là hiện thân của công lý và thực thi công lý - cho dù định nghĩa này không khẳng định rằng chẳng có luật nào là bất công cả. Để đảm bảo sự thực thi công lý, các thẩm phán phải trung lập, các xét xử nói chung phải công khai cho báo chí và công chúng, để công lý không chỉ được thực thi mà còn được chứng kiến là đã được thực thi.
Ở các nước phương Tây, có hai hệ thống luật chính. Luật La Mã, áp dụng rộng rãi tại Âu Châu lục địa, bắt nguồn từ thời La Mã cổ đại. Hệ thống này dựa trên các điều luật tổng quát (chẳng hạn Bộ luật Napoleon ban hành ở Pháp và nhiều quốc gia khác vào đầu thế kỷ mười chín). Nó sử dụng hệ thống thẩm tra, trong đó thẩm phán nghiên cứu vụ án và chất vấn các nhân chứng tại tòa trước khi tuyên án.
Trái lại, thông luật được áp dụng tại Hoa Kỳ, Anh, và nhiều quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung, thì không dựa trên các đạo luật được Quốc hội hay Nghị viện thông qua, mà dựa trên án lệ, trong đó lần xét xử trước đây được xem là ràng buộc cho mọi trường hợp tương tự. Tiền lệ đó chỉ có thể bị bãi bỏ bởi đạo luật hay bởi tòa án cấp cao hơn. Trong các hệ thống thông luật, tố tụng mang tính đối kháng: các luật sư mỗi bên tranh tụng trước thẩm phán. Án được tuyên hoặc bởi thẩm phán, hoặc trong một số trường hợp nhất định bởi bồi thẩm đoàn - là nhóm công dân được chọn ngẫu nhiên, có trách nhiệm xem xét bằng chứng và ra quyết định hợp lý về vụ án đó.
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Nguồn ảnh: http://www.carp.ca/wp-content/uploads/2013/11/Lady-Justice-frankfurt.jpg
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét