Thứ Bảy, 23 tháng 11, 2013

Kiến thức phổ thông: Lễ nghi - Ritual

Lễ nghi là mối quan tâm đặc biệt đối với các nhà nhân chủng học, họ muốn hiểu ý nghĩa quan trọng của những hành động mà với người ngoài có vẻ tùy tiện nhưng với người trong cuộc lại có thể có tầm quan trọng lớn lao - hay hoàn toàn theo thông lệ. Lễ nghi thường gắn với sinh hoạt tôn giáo, nhưng thuật ngữ này có thể bao hàm mọi hành động trang trọng qui định bởi truyền thống của cộng đồng liên quan. Các hành động này có thể chủ yếu mang tính biểu tượng, nhưng một số cũng có thể hết sức thiết thực.

Một vài ví dụ về lễ nghi có thể đi từ các nghi thức (như ma chay, cưới hỏi) và thờ phụng (như cúng bái), cho đến kết nạp (như gia nhập câu lạc bộ) và đồng thể hiện sự ngưỡng mộ hay tán thành (như vỗ tay để mời diễn viên ra chào vào cuối buổi diễn).

Đôi khi những địa điểm riêng biệt được dành cho hoạt động lễ nghi, đặc biệt khi có nhiều người tham gia, chẳng hạn đền thờ, nhà hát, và sân vận động. Một số lễ nghi có thể được thực hiện mọi nơi - chẳng hạn trong nhiều xã hội, khi hai người gặp nhau họ sẽ bắt tay, ôm hay hôn nhau. Mục đích của lễ nghi rất đa dạng: lễ nghi tôn giáo thường thỏa mãn nhu cầu cảm xúc và tâm linh, ngoài ra còn giúp tăng cường liên kết xã hội cũng như biểu đạt niềm tin và giá trị chung - như nhiều lễ nghi tập thể khác. Một số lễ nghi đánh dấu thời điểm chuyển tiếp quan trọng, cho dù đó là nghi thức cắt bao qui đầu khi người con trai đến tuổi dậy thì hay nghi thức viếng tang.

Các nhà nhân chủng học muốn hiểu ý nghĩa sâu xa của lễ nghi để xem liệu lễ nghi thuộc các văn hóa khác nhau có cùng yếu tố phổ quát trong hành vi con người hay không. Chẳng hạn, họ chỉ ra rằng mọi nghi thức đều gồm ba giai đoạn: phân tách, chuyển dịch, và sát nhập. Ba giai đoạn này hiện diện trong mọi nghi thức, từ quá trình các chàng trai Masai ở Đông Phi trở thành chiến binh, cho đến tục xông đất của người Scotland ở Hogmanay.

-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Toàn bộ kiến thức phổ thông được tập hợp tại http://cstmind.blogspot.com/p/kien.html
-- Nguồn ảnh: http://media.thethaovanhoa.vn/2013/02/28/14/11/tetden.jpg

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét