TỰ DO - LIBERTY
Tự do là một trong những từ bị lạm dụng nhiều nhất trong thuật ngữ chính trị. Kẻ mị dân, lừa bịp, người yêu nước, người theo chủ nghĩa dân túy, và bạo chúa đều tự khoác vào lá cờ tự do khi nào phù hợp. Và chỉ vài người có thể cưỡng nổi sức lôi cuốn của nó, khi gặp phải lời hùng biện sau: từ Tuyên ngôn Arbroath, khẳng định sự độc lập khỏi người Anh của Scotland năm 1930: "Chúng ta không chiến đấu vì vinh quang, của cải, hay danh dự, chúng ta chiến đấu vì tự do, quyền tự do mà không một người tốt nào từ bỏ, ngay cả khi phải hy sinh mạng sống."
Lời thôi thúc tự do có sức lôi cuốn đặc biệt với các nhà Cách mạng Hoa kỳ. Tự do mà họ đương đầu là tự do khỏi sự can thiệp của chính phủ Anh vào công việc nội bộ của họ. Tuy nhiên, đây chỉ là viễn kiến tự do hết sức hạn chế, vì họ đã cho phép duy trì chế độ nô lệ và đã không trao quyền chính trị cho phụ nữ.
Kiểu tự do mà các nhà lập quốc Hoa Kỳ nhận thức có đặc điểm tự do "thụ động" - tức tự do khỏi chính phủ. Vì mục đích này mà họ đưa Luật Dân Quyền vào Hiến pháp, liệt kê những điều chính phủ không thể áp đặt người dân, chẳng hạn tước đoạt quyền tự do ngôn luận hay tôn giáo.
Việc duy trì quyền tự do thụ động là nền tảng cơ bản của chủ nghĩa tự do chính trị. Đi xa hơn về cánh hữu, tự do khỏi sự can thiệp của chính phủ trong vận hành thị trường là đòi hỏi cơ bản của người theo chủ nghĩa tự do kinh tế.
Trái lại, cánh tả chủ trương tự do "chủ động". Vấn đề là một người không bị luật pháp ngăn trở làm điều gì thì không nhất thiết họ được trao quyền làm điều đó. Tự do chủ động bao hàm việc chính phủ cung cấp điều kiện để người dân tự do đạt mục đích và tận dụng tối đa tài năng của họ - thậm chí nếu điều này hạn chế tự do của một số cá nhân muốn làm điều họ muốn.
-- Hình: http://hdwallpapersx.com/wp-content/uploads/2013/12/Liberty-8-1024x768.jpg
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Bài được tập hợp tại Kiến thức phổ thông
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét