Phải chăng nếu ai đó khẳng định rằng họ tin vào một thế giới tâm linh thì người đó "có tôn giáo"? Không nhất thiết như vậy, vì tôn giáo (một phần) là các cộng đồng có cùng niềm tin.
Cộng đồng chỉ là một phương diện của tôn giáo. Các phương diện khác là niềm tin; sùng kính (lễ nghi, đền thờ, cầu nguyện tập thể, ...); giáo điều (giáo lý, kinh); và điều luật (luân lý, các cấm kỵ, các khái niệm về tội lỗi và điều thiêng liêng do tôn giáo đó qui định).
Tôn giáo khác với ý thức hệ (ideology) ra sao? Giống như tôn giáo, các ý thức hệ như chủ nghĩa Phát xít hay chủ nghĩa cộng sản đòi hỏi người theo phải trung thành tuyệt đối, phải tuân thủ học thuyết nghiêm ngặt, nhưng khác với tôn giáo, ý thức hệ không có thần linh hay bất kỳ chiều hướng tâm linh nào. Thế còn tôn giáo khác với pháp thuật (magic) ra sao? Người theo pháp thuật tin rằng các lễ nghi nào đó sẽ đem đến những thay đổi trong thế giới vật chất theo mong muốn, mà không cần sự can dự của thần linh. Trái lại trong tôn giáo, người ta cầu nguyện để có các thay đổi nào đó nhưng tin rằng những thay đổi này sẽ chỉ xảy ra nhờ thần linh can thiệp.
Tôn giáo có thể xem là hiện tượng văn hóa, bao hàm các hệ thống giá trị và các huyền thoại của nhiều xã hội khác nhau trên thế giới. Một số tôn giáo, như Thiên Chúa giáo và Hồi giáo, khẳng định về tính phổ quát và khăng khăng về tính duy nhất của mình. Tuy nhiên, các tôn giáo đó cũng có thể được xem là sản phẩm của những hoàn cảnh lịch sử nhất định.
-- Nguồn: Ian Crofton (2013) Tóm lược các tư tưởng lớn: 200 khái niệm làm thay đổi thế giới được diễn giải tức thì, Quercus.
-- Nguồn ảnh: http://www.manypathsinterfaithministries.net/wp-content/uploads/2010/02/world-religions2.jpg
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét