Nhân liệu (Peopleware): Chợ lao động

CHỢ LAO ĐỘNG

Trong môi trường sản xuất, thật tiện lợi khi xem nhân viên là các bộ phận trong một cỗ máy. Khi một bộ phận bị hỏng, bạn thay bộ phận khác. Bộ phận thay thế có thể hoán đổi với bộ phận ban đầu. Bạn ít nhiều sử dụng một mã số để đặt mua bộ phận mới.

Nhiều người quản lý phát triển có cùng quan điểm đó. Họ luôn tự thuyết phục rằng không một ai là bất khả thay thế. Vì lo sợ nhân vật chủ chốt bỏ việc, họ buộc phải tin rằng chẳng có khái niệm nhân vật chủ chốt. Suy cho cùng, chẳng phải vấn đề cơ bản của quản lý là đảm bảo việc vẫn chạy bất chấp chuyện đi hay ở của nhân viên hay sao? Họ hành xử như có một Chợ Lao động thần kỳ mà họ có thể gọi đến và bảo, "Hãy gởi cho tôi một anh A khác, nhưng hãy làm cho anh ta ít ngạo mạn hơn".

--------------------------------------------------
Một trong những khách hàng của tôi khi xét lương cho một nhân viên xuất sắc, đã ngạc nhiên là điều mà nhân viên đó muốn không phải là tiền. Anh nói rằng anh thường có ý tưởng hay khi về nhà nhưng đường kết nối Internet ở nhà lại quá chậm. Phải chăng công ty không thể kéo một đường mới đến nhà anh và sắm cho anh một chiếc máy thật tốt? Công ty có thể. Vài năm sau, thậm chí công ty còn xây và trang bị một phòng làm việc tại nhà cho anh. Nhưng khách hàng của tôi là một ngoại lệ. Tôi tự hỏi người quản lý kém hiểu biết sẽ làm gì. Có quá nhiều quản lý cảm thấy bị đe dọa khi nhân viên của họ bộc lộ cá tính mạnh mẽ.
-- TRL
--------------------------------------------------

Ví dụ minh họa cho người quản lý kém hiểu biết là một lãnh đạo thể hiện các dấu hiệu cực đoan khi bị cá tinh nhân viên đe dọa: Ông có một nhân viên rất giỏi làm việc cả năm tại một địa điểm của khách hàng, vì vậy người này phải dùng tài khoản công ty để chi tiêu.  Bảng phân tích chi tiêu của người đó cho thấy anh ta chi cho ăn uống nhiều hơn người khác. Nhiều hơn đến 50%. Trong một thông báo công khai đầy phẫn nộ, lãnh đạo đã gán cho nhân viên đó là "tội đồ ăn uống". Giờ đây, tổng chi phí của nhân viên đó không bất thường nữa; thay vì vượt chi  trong ăn uống, anh vượt chi ở khoản khác. Thật ra người đó không chi nhiều hơn người khác, anh chỉ chi không giống người khác.

Đặc tính của từng nhân viên là điều quấy rầy thường trực cho người quản lý áp dụng mù quáng phong cách quản lý trong môi trường sản xuất. Tuy nhiên, nhà quản lý nhân sự thật sự thì nhận thức rằng đặc tính là tác nhân khiến dự án trở nên sống động và hiệu quả.

-- Nguồn: Tom DeMarco, Timothy Lister (2014) Nhân liệu (Peopleware): Các dự án và đội ngũ hiệu quả, xuất bản lần 3.
-- Bài được tập hợp tại Nhân liệu (Peopleware)